Mimar Ali Kutlu: Kemaliye'de cenaze koktu!!!
Mimar Ali Kutlu, "2006 yılında Hendek'e doğalgaz geldi. Doğalgazın gelmesi sektörün büyümesini hızlandırdı. Toplu konutların önü açıldı. Yeni yönetim göreve gelir gelmez, Kemaliye'deki cenazeyi kaldırmalıydı. Çünkü cenaze koktu" Dedi.
AYK KUTLU YAPI YÖNETİM KURULU BAŞKANI MİMAR ALİ KUTLU İLE RÖPORTAJ
Hendek İnşaat sektörünün önemli isimlerinden AYK Kutlu Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Mimar Ali Kutlu ile röportaj yaptık. Mimar Ali Kutlu’ya 2018 yılı ekonomik krizi ve Pandemİ sürecinde inşaat sektöründe yaşanan sıkıntıları sorduk. Biz sorduk, Mimar Ali Kutlu cevapladı.
ORHAN TOPÇU: Ali Kutlu kimdir?
MİMAR ALİ KUTLU: 1972 yılında Hendek’te doğdum. Doğma büyüme Hendekliyim. Eğitim hayatımı Lisede dahil olmak üzere Hendek’te tamamladım. Liseyi bitirdikten sonra İnşaat MYO’nda okudum. 1994 yılında mezun oldum. Mezun olduktan sonra Hendek’te mimarlık ve mühendislik ofislerinde çalışmaya başladım. Daha sonra İstanbul’da inşaat sektörünün güçlü firmalarında şantiye şefliği ve saha mühendisliği yaparak sektöre adım attım. Daha sonra kendi firmamı kurarak, Hendek’te önemli projelere imza attım. Bu arada eğitim hayatıma devam ederek, 2015 yılında Üniversite sınavına girdim ve İstanbul Maltepe Üniversitesi Mimarlık Bölümünü kazandım. 2019 yılında mezun oldum. 2015 ile 2019 yılları arasında okula gidip gelirken 250 Bin km yol yaptım. Yani mimarlık diplomamı kolay almadım. Şu anda aldığım mimarlık diplomasının mutluluğunu yaşıyorum.
ORHAN TOPÇU: İstanbul’da ciddi firmalarda çalıştıktan sonra Hendek’e döndünüz. Döndükten sonra sektörde zorluk yaşadınız mı? Ya da İstanbul ile Hendek arasında fark gördünüz mü?
MİMAR ALİ KUTLU: İstanbul’dan dönüşüm 2001 yılında oldu. 1999 Depremi sonrası Hendek’e döndüm. İstanbul’da 7 yıl kaldım. Döndükten sonra Hendek’te inşaat sektörünün gerilerde kaldığını gördüm. 2001 yılında Hendek’te kendi işimi kurunca, inşaat sektöründeki gerçekleri gördüm. Hendek’te beton başta olmak üzere inşaatta yeni teknolojilerden faydalanılmadığını gördüm. Hatta hazır beton Hendek’te bilinmiyordu. İnşaat sektöründe Hendek, İstanbul’un en az 10 yıl gerisindeydi. İnşaat yapanları hazır betona teşvik etmeye çalıştım. Fakat günümüzde sektörel bazda çok geliştik. İstanbul’dan aşağı kalır yanımız yok. Deprem sonrası Hendek şehri inşaat sektörü için bir cazibe merkezi oldu. İlçemizde bulunan 2.OSB de inşaat sektörünün büyümesini besledi. Sektörde yatırım için Hendek’i tercih eden firmalar, Hendek ekonomisini canlandırdı. Bizde dijital çağın şartlarına uyarak kendimizi yeniledik. Hendek’in ekonomisi ve nüfusu büyüdü. Hendek’te inşaat iyi bir yatırım aracı oldu. Sosyal medyada sektörün gelişmesine yardımcı oldu.
ORHAN TOPÇU: İnşaat sektörü ile kurumlar arasında sorunlar yaşanıyor mu? Sektörün en parlak dönemi hangi yıllarda oldu?
MİMAR ALİ KUTLU: Ben 2001 sonrasını biliyorum. 2001 sonrası Hendek’te İmar ve Yapılaşma sıkıntısı vardı. O yıllarda Hendek’te bireysel ve kooperatif eliyle yapılan inşaatlar vardı. Daha sonra Hendek’te yapılan İmar tadilatları ve yeni imar planları sektörün önünü açtı ve inşaat sektöründe altın yılları yaşadık. Çünkü Sakarya’nın ilçelerinde 2 katlı yapılaşma izni varken, Hendek radikal bir kararla 4 kata çıkardı. 2006 yılında Hendek’e doğalgaz geldi. Doğalgazın gelmesi sektörün büyümesini hızlandırdı. Toplu konutların önü açıldı.
ORHAN TOPÇU: Toplu Konutlardan bahsetmişken o yıllarda HANTEK Konutları yapıldı. Toplu Konuta başlamada Hendek geç mi kaldı? Yoksa zamanlama doğru muydu?
MİMAR ALİ KUTLU: Deprem sonrası Hendek’e göç oldu. Hendek’te depremin tetiklediği konut açığı oluştu. Toplu Konut yapım kararı depremden kısa bir süre sonra alınsaydı iyi olurdu. Şehrin gelişmesi ve büyümesi daha hızlı ve daha kısa sürede olurdu. 6-7 yıl geç alınmış bir karar. Bugünde Hendek’te konut fazlası var diye algı yapılıyor. Bu doğru bir düşünce değil. Nüfusunuz arttıkça, aileler bölündükçe bu şehirde konut ihtiyacı olacaktır. Konut, insanın temel ihtiyaçlarındandır. Hendek’in mevcut yapı stoku eskiyor. Hendek’te depremden önce yapılan konutlar %60 iken deprem sonrası yapılan konutlar %40 oranında. Demek ki deprem öncesi yapılan konutları da yenileme zamanı geldi. Hendek’in toplu konut ihtiyacı var, fakat TOKİ mantığıyla yapılacak konutlara değil, iyi ve kaliteli yapılan toplu konutlara ihtiyaç var.
ORHAN TOPÇU: Deprem öncesi ve sonrası dönemden bahsettiniz. Deprem yaşamış bir insan olarak size göre Hendek’te depreme dayanıklı olan bölge neresi? Yapılacak olan toplu konutlar nereye yapılmalı?
MİMAR ALİ KUTLU: Bu bir inşaatçıya sorulacak en zor soru. Çünkü biz işimiz gereği her bölgede projeler yapıyoruz. Gönül rahatlığıyla şunu söyleyebilirim. Hendek şehrinin zemini, diğer ilçelere göre çok sağlam. Depremde sıkıntı oluşturacak bölgemiz yok. Fakat insanlarımız konut alırken bilinçli olmalıdır. İnşaatlarda kullanılan malzemeler ve inşaatları yapan firmalar çok önemli. İnsan hasta olduğu zaman doktora gider. İlaç almak için de eczaneye gider. Kasaptan, manavdan, zücaciyeciden ilaç alamazsınız. İnşaat sektöründe bu durum çok farklı. Ev almak için herkese gidebiliyorsunuz. Herkes bildiği ve uzman olduğu işi yaparsa sorun yaşanmaz. Sağlam zemin üzerine inşaatınızı iyi yapmazsanız, ilk depremde binanız zarar görür. İşte bu yüzden herkes kendi işini yapmalı.
ORHAN TOPÇU: İnşaat sektöründe çantacılar tabiri çok kullanılıyor. Kim bu çantacılar?
MİMAR ALİ KUTLU: 2018 yılında inşaat sektöründe işler bozuldu. Bazı arkadaşlarımız ekonomik yönden çöküntü yaşadı. Başladıkları projeleri bitiremediler. Çantacı dediğimiz insanlar ellerindeki paralarla yarım kalan inşaatları satın alıp, başkalarına verip iyi komisyonlar ve paralar kazandılar. Krizi fırsata çevirenler inşaatın içine girmeden paralar kazandılar.
ORHAN TOPÇU: 2018 krizini yaşadınız ve peşinden Pandemi krizi geldi. Bu iki krizde inşaat sektörü beklediği yardımları merkezi ve yerel yönetimden alabildi mi?
MİMAR ALİ KUTLU: Dövizin yükselmesi, inşaat sektöründeki girdi fiyatlarını arttırdı. Öyle bir durum yaşadık ki sanki birisi cebimizdeki paranın yarısını aldı. Çoğu arkadaşımız zora düştü. Sermayeleri küçük olduğu için fazla dayanamadılar. Her şeye rağmen ayakta kalan firmalar oldu. Bende ayakta kaldım. Asıl sıkıntıyı ayakta kalanlar çekti. Sektörde güven krizi yaşanmaya başlandı. Güven krizi yapı stoku oluşturdu. Elinizde satılacak daireler var, fiyatlar dip yapmış ve o fiyatlara inemiyorsunuz, çünkü o kadar güçlü sermayeniz yok. Başladığınız projelerden, güven krizi dolayısıyla da satış yapamıyorsunuz. Her şeye rağmen krizden çıktık, fakat bu seferde Pandemi krizi ortaya çıktı. Hükümet, kriz boyunca sektörü ayakta tutmaya çalıştı. Verdiği istihdam kredileri ve düşük faizli konut kredileri, piyasayı biraz rahatlattı. Hatta bir ara konut faizlerini 0,64 seviyelerine çekti. Bu destekler sonrası satışlarda artış oldu ve konut stoku erimeye başladı. Yarım kalan projeler tamamlandı, bitmiş olanlarında satışı sağlandı ve bugünlere gelmemize vesile oldu.
ORHAN TOPÇU: Merkezi hükümet bir yandan bunları yaparken bir yandan da İmar affını çıkardı. Merkezi Hükümet inşaat sektörü ayakta dursun diye mücadele ederken, yerel yönetim ne yaptı?
MİMAR ALİ KUTLU: Yerel yönetimin bu 2 krizde sınıfta kaldığını düşünüyorum. Yerel Yönetimler sektörü rahatlatmak için fazla bir şey yapmadı. Kriz sonrası iflas eden, işten çekilen ve Hendek’i terk eden arkadaşlarımız oldu. Bunların peşinden Hendek’te 1000 civarında iskansız konut ortaya çıktı. Vatandaşlar ve Müteahhitler mağdur oldu. İskansız dairelere elektrik, doğalgaz bağlanamıyordu. Bağlananlarda 2 katı faturalar ödemek zorunda kaldı. Belediye yönetimi yetkilerini kullanarak iskan sorununu çözebilirdi, fakat çözmediler. Sektörün ayakta durması için kriz döneminde Müteahhitlere destek verilebilirdi. Maalesef verilmedi.
ORHAN TOPÇU: Hendek’te iskan sorunu yaşanıyor. Sizce iskan sorunu nasıl çözülür?
MİMAR ALİ KUTLU: Maalesef iskan sorununu bende yaşadım. Bizim insanımız bina temeli atılmadan daire satın alır. Bitikten hemen sonra, hatta boyası kurumadan yerleşmeye çalışır. İskan almak kolay değil, hatta zor bir süreç. Bazen 3 ay sürebiliyor, bazen 3 yılda sürebiliyor. Belediye yönetimleri değiştiğinde süreç uzayabiliyor. Bizde mücbir sebeplerden ötürü tamamlanan projelerimize iskan alamadık. 2018 yılına kadar Türkiye’nin her yerinde biten binaların su doğalgaz, elektrik aboneleri yapılıyordu. Bu kuralı 2018 yılında SEDAŞ bozdu. SEDAŞ, kendi iç yönetmeliğinde bir karar alarak ben, artık iskansız abonelere abone yapmayacağım dedi. Dolayısıyla o tarihe kadar yapılan bütün binaların aboneliği var. O tarih sonrası Hendek’te abonelik sıkıntısı yaşanıyor. Bu karar tamamen SEDAŞ’ın iç dinamikleriyle aldığı bir karar. Bu karar imar kanunlarına ve enerji piyasası düzenleme kanunlarına aykırı bir kanun. Bu karar sadece Sakarya’da uygulanıyor. İmar kanununda bir binaya kanalizasyon, su, doğalgaz abonelikleri verilmişse, elektrik abonesi de yapmak zorundasın diyor. SEDAŞ yüzünden vatandaşlarımız mağdur oluyor. Çünkü cezalı fatura ödeyerek, cebinden 2 katı fazla para çıkıyor. Vatandaşlarımızı SEDAŞ’IN haksız kazancı için mahkemeye verin diye yönlendiriyoruz. Sadece Sakarya’da uygulanan bu haksız kararın kalkması için siyasilerde harekete geçmelidir. İskan konusunda AYK KUTLU YAPI olarak iskan dosyalarımızı temizledik. Sadece 24 dairemiz kaldı. 24 dairenin İskanlarıda belediyede iskanı kesilmek üzere hazır. Bugün yarın kesilir. Biz en zor dönemde kriz döneminde 120 dairenin iskanını kesip, vatandaşlarımıza teslim ettik.
ORHAN TOPÇU: Belediyenin inşaat sektörüne girerek, toplu konut projeleri hazırlaması ve Müteahhitlerle rekabet etmesi doğru mu?
MİMAR ALİ KUTLU: Ben açıkçası doğru bulmuyorum. Ben projeye başlamadan önce başkan beye düşüncemi söyledim. Önceki dönem belediye başkanımızda böyle bir projeye başlamak istemişti. O günde aynı şeyleri söyledim. 28 yıldır sektörün içindeyim. Belediyeler ticarethane gibi çalışamamalı, ama inşaat sektörüne yön vermelidir. Sonuçta İmar ile ilgili tüm kararları alan yetkili bir kurum. Belediye bu noktada durmalı. Kararlar almalı ve yönetmeli. Siz sosyal proje adı altında toplu konut yapacağız deyip piyasaya çıkarsanız, inşaat piyasasını kitlersiniz. İnsanlar Müteahhitlerden daire almazlar ve belediyeyi beklerler. Müteahhitlerinde elinde daire stoku oluşur. Stokların artması, Müteahhitlerin ekonomik dengesini bozar. İnşaat sektörünün sıkıntı yaşaması, ilçe ekonomisini etkiler. İyi ki toplu konut projesine başlamadılar. Bugünün maliyet fiyatlarıyla toplu konutları bitiremezlerdi. Belediye ticaret yapmasın, ama yönetsin.
ORHAN TOPÇU: Kemaliye Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi 9 yıldır çözülemiyor. Hendek şehrinin kalbine saplanmış bir hançer olan Kemaliye Projesi nasıl çözülür?
MİMAR ALİ KUTLU: Yeni yönetim göreve gelir gelmez, Kemaliye’deki cenazeyi kaldırmalıydı. Çünkü cenaze koktu… Kemaliye’de 3 adet blok ve açılan büyük bir çukur var. Bitmiş olan blokların acilen iskan sorunu çözülüp, büyük çukur içinde gereken yapılmalıdır. Bütün imkanlar kullanılarak bitirilmelidir. Orada bir engelde yok, çünkü yerlerde belediyenin, hatta belediyenin kasasından 1 krş çıkmadan da bitebilir. Belediye önümüzü açıp, işi bize yaptırmalı. Devletimiz bile köprü, hastane ve okul gibi kamu binalarını Müteahhitlere yaptırıyor. Ne yani Devletimizin köprüleri, okulları, hastaneleri yapacak mühendisi, mimarı yok mu? Neden ihale yapıyor? Sizde Kemaliye’de ihale yapın, firmalar girsin, bitirsin, belediyede kasasına arsa payını, harçları, iskan ve ruhsat paralarını koysun. Belediye para harcamadan, para kazansın. Kentsel dönüşümler, kentsel yıkıma dönüşmesin. Şehir planlamasını iyi yapmalıyız. Geleneksel şehir yapısına zarar vermeden yapılmalıdır. Kemaliye kentsel yıkıma gösterilecek en güzel örnek. Şehir olarak Aynı hataları tekrarlamamak için, Kemaliye’den ders almalıyız. Kemaliye’yi kaybettik. Hendek’in tarihi izlerini taşıyan Dereboğazı ve Başpınar’ı kaybetmeyelim. Uludere kenarındaki eski binalarımızı koruyalım.
ORHAN TOPÇU: Firmanızın prensipleri ve sloganı var mı?
MİMAR ALİ KUTLU: Firmamızı kurarken 3 kelime telaffuz ettim. Tarz, Güven ve Kalite.
Biz bu üç şeyden hiç ödün vermedik. Vermeyeceğiz de… Ve sonuna kadar da böyle gideceğiz.
Bu üç kelimeye inananları AYK KUTLU YAPI’NIN Projelerini tanımaya davet ediyoruz.
Röportajımızın sonuna geldik. AYK Kutlu Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Mimar Ali Kutlu ile deprem, imar, iskan, kentsel dönüşüm, imar planı, imar tadilatı, toplu konut ve inşaat sektörünün yaşadığı krizleri konuştuk. Kendisine sorularımıza verdiği içten cevaplar ve gösterdiği konukseverlik için teşekkür ediyorum.